Woordenlijst

Flebologie, lymfologie, littekentherapie – niet iedereen kent de vaktaal van de arts. Hier vindt u belangrijke begrippen kort en bondig uitgelegd.

A
Acra	Uitstekende lichaamsdelen zoals vingers en tenen, maar ook neus, kin, jukbeen etc.
Acrocyanose	Ondanks een aangename buitentemperatuur blauwgekleurde acra, die ook vaak koud aanvoelen
Aderdruk	De druk in de aderen. Bij rechtszijdig hartfalen is de aderdruk in het gehele vaatstelsel verhoogd (gegeneraliseerde flebo-hypertonie)
Aderkleppen	Kleppen in de aderen die zo zijn gebouwd, dat ze, mits in onbeschadigde toestand, eenrichtingsverkeer van het bloed van de periferie naar het hart mogelijk maken en terugstromen van het bloed verhinderen.
Adipositas	Vetzucht a) gynoïde (vrouwelijke) vorm met brede heupen en dikke benen b) androïde (mannelijke) vorm met bolle buik en slanke benen
Air-bloc techniek	Bij het wegspuiten van de spatader, injecteert de arts eerst een kleine hoeveelheid lucht en vervolgens het medicijn; doel: beter contact van het middel met de aderwand
Allogeen transplantaat	Lichaamsvreemd, van mensen afkomstig transplantaat
Anamnese	Medische voorgeschiedenis
Aneurysma	Met bloed gevulde zwelling of uitstulping in de slagaderwand
Angiodysplasie	Vaatafwijking
Angiografie	Röntgenonderzoek waarbij de vaten zichtbaar worden gemaakt met behulp van contrastmiddel a) Arteriografie: slagaderen b) Flebografie: Aderen c) Lymfografie: lymfevaten
Angiologie	Leer van de bloed- en lymfevaten
Angioplastiek	Oprekken van vernauwde vaten door middel van een ballonkatheter
Anticoagulantia	Antistollingsmiddelen
Arterie	bloedvat dat het bloed uit het hart afvoert en het weefsel voorziet van bloed (slagader)
Arterieel	de slagaderen betreffend
Arteriële afsluiting (acuut)	Plotselinge vernauwing van een slagader met normale diameter; meestal door een embolie uit het hart; vaak met hartklepgebreken
Arteriole	Kleinste slagader
Artificieel lymfoedeem	Door zelfverminking ontstaan oedeem (atypisch pijnlijk, blauwachtig verkleurd lymfoedeem)
Artrodese	Operatief vastzetten van een gewricht
Artrogeen	Betrekking hebbend op de gewrichten
Artrogeen congestiesyndroom	Stuwing in het onderbeen, veroorzaakt door verstijving van het bovenste spronggewricht in spitsvoetstand
Artropathie	Gewrichtsaandoening
Atrofie	Verschrompeling van normaal ontwikkelde organen, weefsels of cellen (door verstoring van de balans tussen voedseltoevoer en -behoefte)
Atrofie blanche	(Frans: blanc/blanche: wit) kleine, rondachtige tot ovale, licht verzonken witte atrofische plekken op het onderbeen. De plekken kunnen zo groot zijn als een handpalm, zijn grillig gevormd en vaak netvormig. Ontstaat in deze plek een beenzweer, dan is dit zeer pijnlijk en hardnekkig
Atrofisch litteken	Ontstaat bij slecht genezende wonden wanneer er onvoldoende bindweefselvezels worden gevormd; Bekendste: Acnelittekens
Autoloog transplantaat	Lichaamseigen transplantaat

B
Babcock-operatie	Zie stripoperatie
Baker's cyste	Ingekapselde zwelling in de knieholte (hernia synovialis = scheur in het gewrichtskapsel)
Bezemrijsvarices	Zie varices
Bisgaards gebied	Holte achter de enkel; veel voorkomende plaats voor een veneuze beenzweer

C
Cellulitis	In Duitstalige landen: ter hoogte van de bilstreek en de dijen waargenomen, soms pijnlijke, veranderingen van de vrouwelijke huid In Engelstalige landen: in de vorm van een vlak verspreidende, ernstige ontsteking van het onderhuidse bindweefsel en vetweefsel.
Chronisch	Langdurig, slepend
Chronische veneuze insufficiëntie (CVI)	Beschadiging van de huid en het onderhuidse weefsel van het onderbeen, veroorzaakt door spataderaandoeningen of trombose in de beenaderen; van neiging tot zwellen, pigmentatie, verdikken/verstevigen van de huid en subcutaan weefsel, atrofie blanche tot veneuze ulcus cruris
Circulaire verbranding	Circulaire verbranding
Collageen	Scleroproteïne, vezelvormig eiwit in bindweefsel, kraakbeen en been
Collaps	Scleroproteïne in het lichaam Flauwte, inzinking - Bloedsomloopcollaps, collaps van de bloedsomloop; shock - Longcollaps, long die ingeklapt is door lucht tussen borstvlies en longvlies, bv. bij open letsel van de borstkas
Collaterale bloedsomloop	Zie collaterale circulatie
Collaterale circulatie	Vaten naast het hoofdvat, die hetzelfde verzorgingsingsgebied bereiken en bij uitval van het hoofdvat als vervanging kunnen dienen
Complexe fysische ontstuwing	Therapievorm, bestaande uit lymfedrainage, gymnastiek en compressieverband of -kous
Complexe fysische ontstuwingstherapie	Tweefasetherapie voor lymf- en lipoedeem en het late stadium van chronische veneuze insufficiëntie (zie daar). 'Fase I van de ontstuwing' met huidhygiënische maatregelen, veelvuldige handmatige lymfedrainage, compressieverbanden en ontstuwende bewegingstherapie. 'Fase II van conservatie of optimalisatie' met compressietherapie, incidentele manuele lymfedrainage, bewegingstherapie, waarbij continu hygiënische maatregelen in acht worden genomen. De complexe fysieke ontstuwingstherapie (CFO) kan indien nodig worden aangevuld met een intermitterende compressietherapie (zie daar) (pneumomassage). Deze therapie wordt met behulp van een apparaat uitgevoerd.
Compliance	De medewerking van de patiënt aan de therapie, ook wel “therapietrouw” genoemd
Compressiegedrag	Hoe druk wordt uitgeoefend door compressiekleding of -verband. Bepalende factoren zijn hierbij bv.: werk- en rustdruk, drukverloop en compressieklasse
Compressiekleding	Anatomisch gevormde, gebreide compressiemiddelen voor de meest uiteenlopende lichaamsgebieden (compressiekousen)
Compressietherapie (Methoden van de)	a) Compressieverband b) Medische compressiekleding c) Intermitterende compressie
Compressieverbanden	Elastische verbanden voor compressiebehandeling Korte rek; rekbaar tot 70% Gemiddelde rek; rekbaar tot 130% Lange rek; rekbaar tot meer dan 130%
Conglomeraat	Opeenhoping, samenklontering
Constitutioneel	Door aanleg bepaald
Contaminatie	Besmetting, verontreiniging
Contractie	Samentrekken, bijvoorbeeld van een spier
Contractuur	Verkorting van spieren, pezen, banden en gewrichten, wat leidt tot een onomkeerbare bewegingsbeperking
Contraheren	Samentrekken
Contra-indicatie	Aanwijzing of omstandigheid die pleit tegen het toepassen van een middel of methode
Contrastmiddel	Chemische stof om bv. bij röntgenonderzoek delen op te laten lichten
Convoluut van varices	Kluwen spataderen (Lat.: convolvere: samendraaien)
Corona flebectatica	Uitzetten van kleinste venen van de voetrand tot het enkelgebied als vroegste teken van stuwing van aderlijk bloed (chronische veneuze insufficiëntie)
Crosse	De uitmonding van de vena saphena magna in de vena femoralis in het liesgebied
Crossectomie	Operatieve verwijdering/onderbinding van de crosse
Crus, cruris	(Lat.) Onderbeen
Cyanose	Blauwachtige tint op de huid, lippen en vingernagels als gevolg van onvoldoende zuurstoftoevoer in het bloed

D
Decubitus	Doorligwond: Te grote drukbelasting in combinatie met onvoldoende weefselvoeding; doorliggen veroorzaakt meestal necroses en zweren
Derma	(Grieks) huid - Epidermis (opperhuid) - Cutis (lederhuid) - Subcutis (onderhuid)
Dermatitis	Ontsteking van de huid
Dermatologie	Wetenschap die zich bezighoudt met de huid en de huidziekten
Dermatosclerosis	Ziekelijke verharding van de huid
Dermatosen	Overkoepelend begrip voor huidziekten
Dermis, corium	Tweede huidlaag
Diepe beenaderen	Zie aderen; diepe beenaderen en spieraderen vormen samen het diepe veneuze systeem dat zich in de fascia bevindt
Distaal	(Lat.: distare, op enige afstand) verder van de romp verwijderde delen van de ledematen; tegenovergestelde: proximaal
Diuretica	Vochtafdrijvende geneesmiddelen. Mag in geen geval worden gebruikt bij lymfoedemen of oedemen als gevolg van CVI
Dopplereffect	(zie geluidsgolvenonderzoek) De frequentie van geluidsgolven verandert als ze door een bewegende bron worden gereflecteerd. Het Dopplereffect maakt ook de bloedstroom hoorbaar en, indien opgenomen, zichtbaar
Doppler-sonografie	Zie geluidsgolvenonderzoek
Drainage	Ontwatering; medisch: afvoeren van lichaamsvloeistoffen
Drukgradiënt	Bij medische compressiekousen: het afnemend drukverloop van onder naar boven, van distaal naar proximaal
Duplex-sonografie	Zie geluidsgolvenonderzoek
Dysplasie	Ongewone ontwikkeling, misvorming

E
Eczeem	Jeukende ontsteking van de huid (zie dermatitis)
Eiwitarm oedeem	Oedeem met lage eiwitconcentratie (minder dan 1%), bv. hongeroedeem
Eiwitrijk oedeem	Oedeem met een eiwitgehalte van meerdere grampercentages (bv. lymfoedeem, ontstekingsoedeem); chronisch eiwitrijke oedemen hebben secundaire weefselveranderingen tot gevolg (bindweefselproliferatie, fibrose, sclerose, vetophoping)
Elastaan	Elastische, synthetische vezel
Elastodieen	Elastische vezel uit natuurlijk polyisopreen
Elastomeren (elasten)	Verzamelbegrip voor natuurlijk of kunstmatig geproduceerde materialen. Deze kunnen monofil en multifil zijn. Natuurlijke rubber en synthetische rubbersoorten zijn ook elastomeren. Monofil: uit een enkele draad bestaand; enkeldradig Multifil: uit meerdere afzonderlijke draden bestaand
Elephantiasis	Vormeloze zwelling van lichaamsdelen door afsluiting van de lymfevaten (zie lymfoedeem)
Embolie	Afsluiting van een bloedvat door een bloedstolsel; Oorzaak: Het verspreiden van lichaamsvreemde of ook lichaamseigen stoffen, die niet homogeen met het bloed mengen. Deze kunnen een prop vormen en zo het vat afsluiten
Embolus	Losgeraakt bloedstolsel in de bloedbaan
En bloc dissectie	Verwijdering van regionaire lymfeklieren bij een operatieve behandeling van kanker
Endotheel	Inwendig bekledingsweefsel van bloed- en lymfevaten
Enkeloedeem	Zwelling; beperkt tot de ruimtes achter de enkels
Enzymen	Fermenten, versnellers van biologische reacties
Epidermis	Bovenste, eerste laag van de huid (opperhuid)
Epitheel	Dekweefsel, bovenste laag van de huid en slijmvliezen
Ergotherapie	Bezigheids- en arbeidstherapie om functies te behouden of te herkrijgen met als doel om zo zelfstandig mogelijk te blijven
Erysipelas	Wondroos
Erythema	Roodkleuring van de huid
Erythrocyanose	(Erythryocanosis crurum puellarum) een meestal bij jonge meisjes en vrouwen voorkomende variant van acrocyanose (zie daar): blauwachtig rode, koele huid op de onderbenen, verhoorning van de follikels (haarzakjes) op de onderbenen, neiging tot perniones (winterhanden/-voeten e.d.)
Eschara	Korst op een wond
Escharotomie	Ontlastende insnijding door de wondkorst
Expander	Implantaat dat het weefsel geleidelijk oprekt
Extravasaat	Vloeistof in het weefsel, uitstorting van bloed, plasma of lymfevloeistof uit een vat
Extravasculair	Buiten de vaten
Extremiteiten	Ledematen

F
Fascie	(Lat.: fascia: band) nauwelijks rekbaar, bindweefsel om spieren
Fibrine	Onoplosbaar eiwit gevormd tijdens het bloedstollingsproces
Fibrinogeen	Eiwit in serum dat tijdens de bloedstolling wordt omgezet in fibrine
Fibroblast	Cel betrokken bij het ontstaan van bindweefsel. In geval van een chronisch eiwitrijk oedeem leidt een verhoogde fibroblast-activiteit tot bindweefselproliferatie (woekering van bindweefsel), tot fibrose
Fibrose	Verbindweefseling, toename van bindweefsel in een orgaan, bv. bij chronisch eiwitrijk oedeem, ook als gevolg van röntgenbestraling (radiogene fibrose)
Flebectasie	Aderverwijding zonder spatadervorming
Flebectomie	Chirurgische verwijdering van een ader
Flebitis	Aderontsteking
Flebografie	Röntgenfoto van de aderen met behulp van contrastmiddelen (zie ook angiografie)
Flebologie	Leer van de aderen en de ziekten daarvan
Flebo-oedeem	Zwelling van het been door veneuze insufficiëntie
Flebotrombose	Verstopping in diepe beenader door trombose
Fontaine	Franse chirurg (Straatsburg) die de mate van ernst van perifeer arterieel occlusief vaatlijden (PAOD) in verschillende stadia heeft ingedeeld: - I. nauwelijks klachten, snel vermoeid, koud gevoel aan de benen - II. Claudicatio intermittens. Letterlijk: Met tussenpozen optredend hinken (zie daar) - III. Pijn in rust door gebrek aan zuurstof - IV. Pijn in rust en necrose, gangreen (zie daar)
Fysiotherapie	Fysieke therapie om functionele beschadigingen te verhelpen

G
Gangreen	Afsterving en ontbinding van weefsel of lichaamsdelen
Geëxponeerd	Zichtbaar, opvallend
Geluidsgolvenonderzoek in de flebologie	a) Doppler-sonografie. Bloedstroommeting door middel van echografie-Doppler (zie ook Doppler) b) Duplex-sonografie. Methode waarbij de vaten in beeld worden gebracht en hun ligging en grootte wordt bepaald
Gemiddeld-rekverband	Zie compressieverbanden
Graviditeit	Zwangerschap

H
Hart- en vaatmedicatie	Geneesmiddelen van natuurlijke, semi-synthetische of synthetische oorsprong die vaatziekten tegengaan
Hemangioom	Goedaardig bloedvatgezwel
Hematocriet	Verhouding tussen het volume van de rode bloedcellen en het totale bloedvolume; belangrijk in geval van kunstmatige bloedverdunning
Hematoom	Bloeduitstorting
Hemodilutie	Bloedverdunning
Hemodynamica	Leer van de voortbeweging van het bloed en van de factoren die daarbij een rol spelen
Hemoglobine	Kleurstof in rode bloedcellen
Hemorragie	Bloeding
Heparine	Stof met remmende werking op de bloedstolling
Heterogeen	Ongelijksoortig; tegenovergestelde: homogeen
Homogeen	Gelijksoortig; tegenovergestelde: heterogeen
Huidplastiek	Zeer dunne laag opperhuid van een onverbrande plek op het lichaam
Hydrostatische druk	Druk van een kolom vloeistof op het betreffende punt
Hyperemie	Verhoogd bloedgehalte Actief: 'Overdoorbloeding' als gevolg van verhoogde activiteit van een orgaan Passief: Als gevolg van een verminderde bloedafvoer = opstuwing
Hyperkeratose	(Grieks: hyper: over) overmatige verhoorning van de huid
Hypertonie	Verhoogde bloeddruk
Hypertroof	opliggend, vergroot, nog actief
Hypodermitis	(Grieks: hypo: onder) Ontsteking van het onderhuidse weefsel
Hypostatisch eczeem	Verzamelbegrip voor een door stuwing veroorzaakte huidverandering op het onderbeen, met uitzondering van een ulcus cruris (beenzweer)

I
Inhalatietrauma	Longschade door het inademen van hete en giftige stoffen
Injectie	Inspuiting - Intra-arterieel (in de slagader) - Intraveneus (in de ader) - Intramusculair (in de spier) - Intradermaal (in de huid) - Subcutaan (onder de huid)
Insufficiëntie	Onvoldoende of ontoereikende werking van een orgaan of orgaansysteem
Intermitterend	Met tussenpozen verschijnend of optredend
Intermitterende compressie	Ontstuwing van een ledemaat met behulp van een apparaat dat voorziet in een stootsgewijze, wisselende luchtdruk
Interstitieel	Het interstitium betreffend, tussen weefsels liggend
Interstitium	Extracellulaire ruimte, de ruimte buiten de cellen van een weefsel
Irreparabel	Onherstelbaar; ongeneeslijk
Irreponibel	Niet terug te duwen, niet intrekbaar
Irreversibel	Onomkeerbaar
Ischemie	Vermindering van het bloedgehalte in het weefsel 1. Absolute ischemie = absolute bloedeloosheid als gevolg van vaatafsluiting 2. Relatieve ischemie = geringe aanvoer - wanverhouding tussen vraag en aanbod; meest voorkomend gevolg: Necrose

K
Keloïd	Sterke bindweefselwoekering, zich uitbreidend buiten de grenzen van het oorspronkelijke wondgebied
Keratinocyten	Basiscellen van de opperhuid
Klepinsufficiëntie	Onvolledige klepsluiting in aderen of het hart
Korte-rekverbanden	Zie compressieverbanden

L
Laagvolume insufficiëntie	Mechanische insufficiëntie: Door een aandoening aan het lymfestelsel is de transportcapaciteit niet langer voldoende om alle lymfelast zoals eiwitten en afvalstoffen af te voeren
Laesie	Beschadiging of verwonding
Lange-rekverbanden	Zie compressieverbanden
Laplace	Formule van Laplace: Druk P = spanning van een bandage = S gedeeld door de straal van een cilinder = r Deze formule stelt dat de druk die een compressiebehandeling uitoefent op het cilindervormige onderbeen, recht evenredig is aan de spankracht van de bandage, maar omgekeerd evenredig aan de radius van het onderbeen. Hoe kleiner de omtrek, hoe hoger de druk bij dezelfde krachtuitoefening
Laplace, Marquis de	geb. in Parijs; 1749 – 1827; wiskundige
Latent	Verborgen; symptoomvrij
Latentie	Tijdelijk verborgen blijven van een ziekte
Latentietijd	Symptoomloos voorstadium van een ziekte
Lateraal	zijdelings; aan de buitenkant van de ledematen (aan de binnenkant: mediaal)
Latex	Melksap van de rubberboom; waterige dispersie van natuurlijke (rubber) of synthetische polymeren
Lipoedeem	Rijbroekachtige, aan beide zijden, symmetrische, door vetafzetting veroorzaakte zwelling van de bekkenkammen tot de enkels (vooral bij vrouwen). Als lipo-lymfoedeem gecombineerd met een lymfoedeem
Lipodermatosclerose	Verdikken/verstevigen van de huid en het onderhuidse vet- en bindweefsel in het eindstadium van chronische veneus-lymfatische insufficiëntie in het onderbeen
Lipo-lymfoedeem	Combinatievorm van lipoedeem en lymfoedeem. In tegenstelling tot op enkelhoogte eindigend lipoedeem met zwelling van de wreef, positief teken van Stemmer (zie daar) en asymmetrisch verloop
Liposuctie	Invasieve methode, deels ook voor de behandeling van lipoedeem
Littekenhypertrofie	Onregelmatig gevormd en woekerend bindweefsel als gevolg van overmatige afscheiding van collageenvezels.
Lokalisatie	Plaats op het lichaam
LRR	Afkorting voor lichtreflexierheografie, de vroegere variant van de moderne fotoplethysmografie (zie PPG)
Lymfadenitis	Lymfeklierontsteking
Lymfangioom	Een goedaardige tumor van lymfevaten
Lymfangitis	Ontsteking van een lymfebaan
Lymfe	Weefselvloeistof
Lymfecollector	Verzamelvat voor wegvloeiend lymfe
Lymfedrainage	Speciale strijkmassage voor het verhelpen van lymfestuwingen
Lymfeklier	Filterstation van het lymfestelsel
Lymfeknoop	Ander woord voor lymfeklier
Lymfestelsel	Transporteert de lymfe van distaal naar proximaal a) oppervlakkig lymfestelsel: volgt de grote aderen en ontdoet de huid en onderhuid van slakken en afvalproducten b) diep lymfestelsel: volgt de vaten in een bindweefselvlies en ontdoet botten, gewrichten en spieren van slakken en afvalproducten. Bij voeten en dijen zijn er verbindingen tussen beide stelsels. Anders dan bij de aderstelsels, waarbij het bloed van buiten naar binnen stroomt, zijn de lymfestromen van binnen naar buiten gericht
Lymfoedeem	Vasthouden van vocht door verstopping van de lymfevaten
Lymfo- en angiopathie	Aandoeningen aan lymfeklieren en -vaten
Lymfogeen	Met betrekking tot het lymfesysteem, via de lymfebanen
Lymfografie	Röntgenfoto's van de lymfevaten, met behulp van contrastvloeistof
Lymfoscintigrafie	Diagnostische procedure waarbij een licht radioactieve stof wordt ingespoten om het lymfestelsel in beeld te brengen en om de snelheid van de lymfestroom in halfwaardetijd (T/2) te meten. Er vindt ook een numerieke registratie plaats van de radioactiviteit die is opgeslagen in de regionale lymfeklieren tijdens fysieke rust en na beweging.

M
Malleolus	Binnenzijde enkel (tibiaal) aan de binnenkant van het onderbeen, lateraal (fibulair) aan de buitenkant van het onderbeen
Mal perforant	(Frans: du pied) Decubitus of drukzweer door met gevoelsstoornissen gepaard gaande zenuwaandoeningen (neuropathieën); zelden bij lepra, vaker als gevolg van diabetes en overmatig alcoholgebruik
Manuele therapie	Techniek binnen de fysiotherapie voor gewrichten en weke delen
Mesh-transplantaat, meshen	Transplantaat waarin op regelmatige afstanden insnedes zijn gemaakt, (meshen = snijden tot een net)
Metabolisme	Stofwisseling
Microanastomose	Verbinding van kleine bloedvaten
Microangiopathie	Aandoening aan de kleinste bloedvaten
Microcirculatie	Bloed- en weefselvloeistofstromen door de kleinste vaten in het lichaam, in de ruimte tussen het einde van de slagaderen en het begin van de aderen (capillair stelsel)
Mobilisatie	Beweeglijk maken, bv. van stijve gewrichten door middel van oefeningen
Monitoring	Controleren van de lichaamsfunctie

N
Necrosectomie	Verwijderen van afgestorven weefsel
Necrotisch	Afgestorven

O
Oedeem	Vloeistofophoping
Oestrogeen	Vrouwelijk geslachtshormoon (follikelhormoon)
Onderbeenzweer (ulcus cruris)	Grote zweer aan het onderbeen
Oscillografie	Onderzoek van pulsaties door meting van veranderingen in het volume van de slagaderen. Dit geeft informatie over de kwaliteit van de arteriële bloedtoevoer.

P
Palpatie	Onderzoek door betasting
PAOD	Perifere arteriële occlusieve ziekte
Papillair	Wratachtig (van Lat.: papilla: wrat, verhevenheid)
Pathogenese	De wijze waarop een ziekte ontstaat
Percutaan	Door de huid heen
Perforeren	Doorbreken; doorboren
Perforerende aderen	Verbinding tussen het oppervlakkige, buiten de fascia gelegen en het diepe, met fascia bedekte veneuze systeem (zie Venae perforantes. De naam zegt al dat de fascia geperforeerd, dus doorbroken wordt)
Perniones	Winterhanden/-voeten e.d.
Phlegmasia alba dolens	Trombose in bekken- en bovenbeenaderen; zwelling van het been, bleekheid, pijn, koorts
Phlegmasia coerulea dolens	Acute massieve aderafsluiting in het been; stolling van het bloed in alle beenaderen met reflectorische lage arteriële bloeddoorstroming.
Pigmentatie	Pigmentatie/kleuring (in het bijzonder de pigmenten van de huid na uv-blootstelling)
Pigmenten	Kleurstoffen
Pijn in rust	Pijn in rusttoestand
Plethysmografie	Registratie van de volumetoename van een ledemaat om de doorbloeding bij geblokkeerde afvoer van aderlijk bloed te bepalen
Plexus	Vlechtwerk van zenuwen
Posttraumatisch	Volgend op een trauma
Posttrombotisch	(Lat.: post: na) na trombose
Posttrombotisch syndroom (PTS)	Som van huidveranderingen op het onderbeen, van zwellingen tot zweren als gevolg van diepe trombose
PPG	(fotoplethysmografie) Vanaf een meetkop wordt licht in de bovenste huidlaag gestraald en vanaf daar gereflecteerd en door de meetkop geregistreerd. De elektronische vergelijking van de uitgestraalde hoeveelheid licht met de weer opgevangen hoeveelheid licht geeft informatie over de aanwezigheid en mate van stuwing van aderlijk bloed (zie ook LRR)
Primair	Eerst; oorspronkelijk
Primair lymfoedeem	Lymfoedeem veroorzaakt door een ontwikkelingsstoornis van het lymfestelsel
Primaire genezing	Genezing van een wond zonder complicaties
Profylaxe	Preventie; voorkoming van ziekten
Prognose	Voorspelling van een ziekteverloop
Progrediënt	Voortgaand
Proliferatie	Woekering
Protrombine	Inactieve voorloper van trombine (zie daar) bij het bloedstollingsproces
Proximaal	Deel van een ledemaat het dichtst bij de romp; tegenovergestelde: distaal
PTS	Afkorting voor posttrombotisch syndroom (zie daar)

R
RAL-richtlijnen	Kwaliteitseisen voor de levering van medische compressiekousen.
Recidief	Terugval/opnieuw optreden van ziekteverschijnselen na genezing
Reflux	Het terugstromen van een vloeistof (bv. bloed)
Regel van negen	Methode om de oppervlakte van een brandwond vast te stellen door het lichaam te verdelen in delen van 9% of een veelvoud daarvan en 1 deel van 1%
Resistentie	Weerstand, afweer
Resorptie	Absorberen; opnemen van stoffen
Restless legs	'Rusteloze benen'; karakteristieke gevoelsstoornissen in de benen tijdens de nachtrust, die een onbewingbare drang veroorzaken om de benen te bewegen, o.a. bij de ziekte van Parkinson
Reticulair	Netvormig
Reticulaire varicose	Spataderen in het oppervlakkige veneuze netwerk (zie varices)
Rustdruk	Druk die een bandage uitoefent wanneer geen spierarbeid wordt verricht. Hoe hoger de rekbaarheid van de bandage, hoe hoger de rustdruk en hoe lager de arbeidsdruk.

S
Sclerose	Ziekelijke verharding van een orgaan
Sclerotherapie	Zie Wegspuiten
Secreet	Afscheidingsproduct
Secundair	In de tweede plaats komend, bijkomend; ondergeschikt
Secundaire genezing	Vertraagde wondgenezing
Secundaire infectie	Infectie door een andere ziektekiem in een reeds geïnfecteerde wond
Secundair lymfoedeem	Een eiwitrijk oedeem veroorzaakt door een mechanische of laagvolume insufficiëntie (zie daar) van de lymfevaten.
Secundaire naad	Naad van een aanvankelijk geïnfecteerde wond, aangebracht als de infectie is verdwenen
Secundaire varices	Spataderen die zich vormen als gevolg van een diepe trombose
Sereus	Met betrekking tot het serum; voornamelijk uit serum bestaande vloeistofconcentraties
Serologie	Deelgebied van de immunologie; leer van de immuuneigenschappen van het lichaam
Seroom	1. Ophoping van lymfe in niet voorgevormde holtes 2. Secreetretentie in gehechte wond
Serum	Onstolbare, geelachtige bloedvloeistof, zonder bloedlichaampjes en fibrine
Spierpomp	Vermogen van een spier om bloed terug richting het hart te pompen
Stamvaricose	Spatadervorming in een van de twee stamaderen, vena saphena magna of parva (zie daar)
Stasis dermatitis	Ontstekingsreactie van de huid veroorzaakt door stuwing in het onderbeen
Stripoperatie	Operatief verwijderen van spataderen door ze eruit te trekken (strippen)
Subcutis	Voldoet aan functie
Sufficiënt	Ander woord voor lymfeklier
Systemisch	Het hele organisme betreffend

T
Take-Rate	Aantal transplantaten dat is aangeslagen
Tangentiële excisie	In dunne lagen verwijderen van de verbrande huid
Teleangiectasie	Verwijding van de kleinste eindvaten
Thermografie	Opsporen van perifere doorbloedingsstoornissen door het registreren van temperatuurverschillen van de huid, die op het thermogram in verschillende kleuren zijn weergegeven
Trauma	Letsel, wond en dergelijke; veroorzaakt door geweld
Trombectomie	Operatieve verwijdering van trombi (kleine bloedstolsels)
Trombine	Met behulp van medicamenten oplossen van stolsels door bepaalde enzymen (streptokinase, urokinase)
Tromboangiïtis obliterans	Een soort arteriële occlusieve ziekte; vooral bij jongere mensen
Trombocyt	Bloedplaatje; helper bij de stolling van het bloed
Tromboflebitis	Aderontsteking; wordt meestal gebruikt als benaming voor de ontsteking van oppervlakkige aderen
Trombolyse	Terugval/opnieuw optreden van ziekteverschijnselen na genezing
Trombose	Afsluiting van een vat, ader of slagader door een stolsel (bloedprop)
Trombus	In de bloedvaten of het hart ontstane bloedprop

U
Ulcus	Zweer
Ulcus cruris	Verzwering aan het onderbeen (beenzweer)
Urticaria	Netelroos/roodheid van de huid
Urticarieel	Netelachtig uitziend

V
Vaatstelsel	Deel van het circulatiesysteem dat het bloed van de periferie naar het hart transporteert. Er zijn drie verschillende vaatstelsels in het been: 1. het oppervlakkige, buiten de fascia gelegen vaatstelsel, ook wel capacitatief stelsel genoemd, omdat het o.a. zorgt voor de opslag en beschikbaarheid van bloed dat wordt afgevoerd naar de diepe aderen 2. het diepe vaatstelsel in de spierfascia met spieraderen voor bloedafvoer uit de spieren en diepe beenaderen voor bloedafvoer naar het midden van het lichaam 3. het door de fascia penetrerende stelsel van de venae perforantes
Valsalva-manoeuvre	Persdruk (zoals bij de stoelgang) bij adermetingen, genoemd naar de anatoom Antonio Valsalva (Bologna 1666 - 1723)
Varicoflebitis	Ontsteking van een spatader
Varicose	Spataderaandoeningen
Varix	(Lat.: varus: krom) varix, spatader Tak (zijtakvarices) = varices die naar de stamspataderen toelopen Bezemrijsvarices = fijne, oppervlakkige adertjes die een netwerk vormen onder de huid Reticulaire varices = netvormige varices zonder functionele verbinding met beide grote stamspataderen Stamspataderen = spatadervorming in de stammen van de vena saphena magna en/of de vena saphena parva
Vas	(Lat.: vat) - extravasculair, buiten het vat - intravasculair, in het vat
Vasculitis	Ontsteking van een vat
Vat	Hier: bloed- of lymfevat
Vena	Bloedvat waardoor bloed terug naar het hart stroomt, de ader - arcuata cruris posterior = achterste boogader - femoralis = dijbeenader (dij) - iliaca (communis, interna, externa)= heupader - poplitea = ader in de knieholte - saphena magna; ontspringt in de voorvoet, gaat van de binnenkant van de enkel naar de binnenkant van het been en mondt onder de lies met de crosse (zie daar) uit in de vena femoralis saphena parva; ontspringt in de buitenrand van de voet, loopt achter de enkel naar de achterkant van het onderbeen, doorboort in de knieholte de spierfascia en mondt uit in de vena popliteala
Venae	Meervoud van vena: Aderen - communicantes = verbindingen binnen een (oppervlakkig of diep) veneus systeem - perforantes = verbindingen tussen het oppervlakkige en het diepe veneuze systeem; ze worden perforantes genoemd omdat ze de fascia perforeren (doorboren). Een taalkundig minder geslaagde term voor deze aderen is 'perforerende aderen'. Deze aderen zijn de verbindingen in het eenrichtingsverkeer van het bloed vanaf het oppervlakkige naar het diepe veneuze systeem
Vena perforans van Boyd	Belangrijke verbindingsader (zie venae perforantes), liggend aan de binnenzijde onder de knie
Vena perforans van Dodd	Verbindingsaderen in het onderbeen (zie varices)
Veneus	De aderen betreffend
Veneuze bypass	Omleidingsoperatie waarbij een ader wordt getransplanteerd om een afgesloten bloedvat te vervangen
Veneuze capaciteit	De hoeveelheid bloed die de beenaderen kunnen opnemen bij het oprichten van het lichaam
Veneuze hypertensie	Verhoogde bloeddruk in de aderen, meestal als gevolg van stoornis van de terugstroming van het bloed richting hart
Venolen	(Meervoud) Venolen zijn de kleinste aderen van de capillaire bloedsomloop en nemen het verbruikte bloed op om het naar het midden van het lichaam af te voeren

W
Weefseldruk	Grote zweer aan het onderbeen
Wegspuiten	Injectie met een middel waardoor de aderwand verkleeft zodat de ader wordt afgesloten (zie ook sclerotherapie)
Werkdruk	Druk van een compressiekous of -middel bij spierarbeid. Resultaat van drie factoren: treksterkte en rek van de compressiekous of het compressiemiddel en tal van over elkaar aangelegde wikkelverbanden

Z
Ziekte van Buerger	Zie tromboangiïtis obliterans
Zijtakvaricose	(Ook stamvaricose) Spatadervorming in de zijtakken die naar de stamaderen lopen (hoewel deze aderen naar de stamaderen toelopen, worden ze takken genoemd, 'wortels' zou echter een betere benaming zijn)