NL
  • International

  • English Version EN

Woordenlijst

Flebologie, lymfologie, littekentherapie – niet iedereen kent de vaktaal van de arts. Hier vindt u belangrijke begrippen kort en bondig uitgelegd.

A  |  B  |  C  |  D  |  E  |  F  |  G  |  H  |  I  |  K  |  L  |  M  |  N|  O  |  P|  R  |  S  |T  |  U  |  V    |   X |  Z|

A  
AcraUitstekende lichaamsdelen zoals vingers en tenen, maar ook neus, kin, jukbeen etc. 
AcrocyanoseOndanks een aangename buitentemperatuur blauwgekleurde acra, die ook vaak koud aanvoelen 
Acute belastingsreactieVerzamelnaam voor atypische reacties die worden uitgelokt door een gebeurtenis in het verleden of het heden. 
AcuutSnel optredende ziekte 
AdemtherapiePassieve en actieve ademhalingsoefeningen als ondersteunende maatregel na een operatie, bv. borrelen met een rietje in een glas water 
AderdrukDe druk in de aderen. Bij rechtszijdig hartfalen is de aderdruk in het gehele vaatstelsel verhoogd (gegeneraliseerde flebo-hypertonie) 
AderkleppenKleppen in de aderen die zo zijn gebouwd, dat ze, mits in onbeschadigde toestand, eenrichtingsverkeer van het bloed van de periferie naar het hart mogelijk maken en terugstromen van het bloed verhinderen. 
AdhesieAankleving 
Adipositas

Vetzucht

a) gynoïde (vrouwelijke) vorm met brede heupen en dikke benen

b) androïde (mannelijke) vorm met bolle buik en slanke benen

 
AffectlabialiteitStemmingswisselingen 
Air-bloc techniekBij het wegspuiten van de spatader, injecteert de arts eerst een kleine hoeveelheid lucht en vervolgens het medicijn; doel: beter contact van het middel met de aderwand
 
 
AlbumineLichaamseiwit 
Allogeen transplantaat Lichaamsvreemd, van mensen afkomstig transplantaat 
AmnionEivlies, het binnenste vruchtvlies van de placenta om de embryo heen 
AnalgeticumPijnstiller 
AnamneseMedische voorgeschiedenis 
AnesthesieDoor de arts veroorzaakte gevoelloosheid 
AneurysmaMet bloed gevulde zwelling of uitstulping in de slagaderwand 
AngiodysplasieVaatafwijking 
AngiografieRöntgenonderzoek waarbij de vaten zichtbaar worden gemaakt met behulp van contrastmiddel
a) Arteriografie: slagaderen
b) Flebografie: Aderen
c) Lymfografie: lymfevaten
 
 
AngiologieLeer van de bloed- en lymfevaten 
AngioplastiekOprekken van vernauwde vaten door middel van een ballonkatheter 
AnticoagulantiaAntistollingsmiddelen 
Arteriebloedvat dat het bloed uit het hart afvoert en het weefsel voorziet van bloed (slagader) 
Arterieelde slagaderen betreffend 
Arteriële afsluiting (acuut)Plotselinge vernauwing van een slagader met normale diameter; meestal door een embolie uit het hart; vaak met hartklepgebreken 
ArterioleKleinste slagader 
Artificieel lymfoedeem Door zelfverminking ontstaan oedeem (atypisch pijnlijk, blauwachtig verkleurd lymfoedeem) 
ArtrodeseOperatief vastzetten van een gewricht 
ArtrogeenBetrekking hebbend op de gewrichten 
Artrogeen congestiesyndroomStuwing in het onderbeen, veroorzaakt door verstijving van het bovenste spronggewricht in spitsvoetstand 
ArtropathieGewrichtsaandoening 
AtrofieVerschrompeling van normaal ontwikkelde organen, weefsels of cellen (door verstoring van de balans tussen voedseltoevoer en -behoefte) 
Atrofie blanche(Frans: blanc/blanche: wit) kleine, rondachtige tot ovale, licht verzonken witte atrofische plekken op het onderbeen. De plekken kunnen zo groot zijn als een handpalm, zijn grillig gevormd en vaak netvormig. Ontstaat in deze plek een beenzweer, dan is dit zeer pijnlijk en hardnekkig 
Atrofisch litteken

Zo noemen we een ingezonken litteken dat voorkomt bij slecht genezende wonden. In dit geval worden er onvoldoende bindweefselvezels gevormd.

  • Ontstaat bij slecht genezende wonden wanneer er onvoldoende bindweefselvezels worden gevormd;
  • Bekendste: Acnelittekens
 
Autoloog transplantaatLichaamseigen transplantaat 
B  
Babcock-operatieZie stripoperatie 
Baker's cysteIngekapselde zwelling in de knieholte (hernia synovialis = scheur in het gewrichtskapsel) 
BandagistTechnisch orthopedist die technisch-medische hulpmiddelen vervaardigt, waaronder compressiekleding 
BarbituraatSlaapmiddel en ook verdovingsmiddel 
Basale cellaagLaag van de opperhuid waarin constant nieuwe cellen worden aangemaakt 
BezemrijsvaricesZie varices 
BiopsieAfname van een weefselmonster 
Bisgaards gebiedHolte achter de enkel; veel voorkomende plaats voor een veneuze beenzweer 
BobathSpeciale neurologische behandelingstechniek in de fysiotherapie 
Brandwond Verwonding door hitte (vuur, hete vloeistof, bijtende stof etc.) 
C  
CamouflageSpeciale make-up techniek om huidimperfecties zoals littekens te maskeren 
CellulitisIn Duitstalige landen: ter hoogte van de bilstreek en de dijen waargenomen, soms pijnlijke, veranderingen van de vrouwelijke huid In Engelstalige landen: in de vorm van een vlak verspreidende, ernstige ontsteking van het onderhuidse bindweefsel en vetweefsel.  
Cervicaal Met betrekking tot hals en nek 
ChirurgieMedisch specialisme dat zich bezighoudt met de opsporing en behandeling van ziekten en verwondingen door middel van operaties 
ChronischLangdurig, slepend
 
 
Chronische veneuze insufficiëntie (CVI) Beschadiging van de huid en het onderhuidse weefsel van het onderbeen, veroorzaakt door spataderaandoeningen of trombose in de beenaderen; van neiging tot zwellen, pigmentatie, verdikken/verstevigen van de huid en subcutaan weefsel, atrofie blanche tot veneuze ulcus cruris  
Circulaire verbrandingCirculaire verbranding 
CollageenScleroproteïne, vezelvormig eiwit in bindweefsel, kraakbeen en been  
CollapsScleroproteïne in het lichaam
Flauwte, inzinking
- Bloedsomloopcollaps, collaps van de bloedsomloop; shock
- Longcollaps, long die ingeklapt is door lucht tussen borstvlies en longvlies, bv. bij open letsel van de borstkas
 
 
Collaterale bloedsomloopZie collaterale circulatie 
Collaterale circulatieVaten naast het hoofdvat, die hetzelfde verzorgingsingsgebied bereiken en bij uitval van het hoofdvat als vervanging kunnen dienen 
Complexe fysische ontstuwingTherapievorm, bestaande uit lymfedrainage, gymnastiek en compressieverband of -kous 
Complexe fysische ontstuwingstherapieTweefasetherapie voor lymf- en lipoedeem en het late stadium van chronische veneuze insufficiëntie (zie daar). 'Fase I van de ontstuwing' met huidhygiënische maatregelen, veelvuldige handmatige lymfedrainage, compressieverbanden en ontstuwende bewegingstherapie. 'Fase II van conservatie of optimalisatie' met compressietherapie, incidentele manuele lymfedrainage, bewegingstherapie, waarbij continu hygiënische maatregelen in acht worden genomen. De complexe fysieke ontstuwingstherapie (CFO) kan indien nodig worden aangevuld met een intermitterende compressietherapie (zie daar) (pneumomassage). Deze therapie wordt met behulp van een apparaat uitgevoerd. 
Compliance De medewerking van de patiënt aan de therapie, ook wel “therapietrouw” genoemd 
CompressiegedragHoe druk wordt uitgeoefend door compressiekleding of -verband. Bepalende factoren zijn hierbij bv.: werk- en rustdruk, drukverloop en compressieklasse 
CompressiekledingAnatomisch gevormde, gebreide compressiemiddelen voor de meest uiteenlopende lichaamsgebieden (compressiekousen) 
Compressietherapie
(Methoden van de)
 
a) Compressieverband
b) Medische compressiekleding
c) Intermitterende compressie
 
 
CompressieverbandenElastische verbanden voor compressiebehandeling
Korte rek; rekbaar tot 70%
Gemiddelde rek; rekbaar tot 130%
Lange rek; rekbaar tot meer dan 130%
 
ConglomeraatOpeenhoping, samenklontering 
ConstitutioneelDoor aanleg bepaald 
ContaminatieBesmetting, verontreiniging 
ContractieSamentrekken, bijvoorbeeld van een spier 
ContractuurVerkorting van spieren, pezen, banden en gewrichten, wat leidt tot een onomkeerbare bewegingsbeperking 
ContraherenSamentrekken 
Contra-indicatieAanwijzing of omstandigheid die pleit tegen het toepassen van een middel of methode 
ContrastmiddelChemische stof om bv. bij röntgenonderzoek delen op te laten lichten 
Convoluut van varicesKluwen spataderen (Lat.: convolvere: samendraaien) 
CoriumLederhuid, dermis 
Corona flebectatica Uitzetten van kleinste venen van de voetrand tot het enkelgebied als vroegste teken van stuwing van aderlijk bloed (chronische veneuze insufficiëntie)  
Correleren In verband staan 
CrosseDe uitmonding van de vena saphena magna in de vena femoralis in het liesgebied 
CrossectomieOperatieve verwijdering/onderbinding van de crosse 
Crus, cruris(Lat.) Onderbeen 
Cryotherapie Koudetherapie 
Cutis Verzamelnaam voor de opper- en lederhuid 
Cyanose Blauwachtige tint op de huid, lippen en vingernagels als gevolg van onvoldoende zuurstoftoevoer in het bloed 
D  
DebridementWondreiniging 
DecubitusDoorligwond: Te grote drukbelasting in combinatie met onvoldoende weefselvoeding; doorliggen veroorzaakt meestal necroses en zweren  
DefectStoring 
DermabrasioAfschuren van de huid 
Derma(Grieks) huid
- Epidermis (opperhuid)
- Cutis (lederhuid)
- Subcutis (onderhuid)
 
 
DermatitisOntsteking van de huid  
DermatogeenVan de huid uitgaand 
DermatologieWetenschap die zich bezighoudt met de huid en de huidziekten 
DermatoomHuidschaaf om een deel van de opperhuid te verwijderen voor een huidtransplantatie 
DermatosclerosisZiekelijke verharding van de huid 
Dermatosen Overkoepelend begrip voor huidziekten  
Dermis, coriumTweede huidlaag 
DermojetInstrument voor een cortisonebehandeling van littekens 
DesensibiliserenStapsgewijze confrontatie van een patiënt met de stimuli of herinneringen die hij vreest om bijvoorbeeld angstsymptomen te verlichten 
Diepe beenaderenZie aderen; diepe beenaderen en spieraderen vormen samen het diepe veneuze systeem dat zich in de fascia bevindt 
Dissociatieve amnesieTijdelijke, gehele of gedeeltelijke afwezigheid van herinnering aan een traumatische gebeurtenis 
Distaal (Lat.: distare, op enige afstand) verder van de romp verwijderde delen van de ledematen; tegenovergestelde: proximaal 
DiureseUrineafscheiding 
DiureticaVochtafdrijvende geneesmiddelen. Mag in geen geval worden gebruikt bij lymfoedemen of oedemen als gevolg van CVI  
Dopplereffect(zie geluidsgolvenonderzoek) De frequentie van geluidsgolven verandert als ze door een bewegende bron worden gereflecteerd. Het Dopplereffect maakt ook de bloedstroom hoorbaar en, indien opgenomen, zichtbaar  
Doppler-sonografieSpeciale procedure voor echografisch onderzoek 
DrainageOntwatering; medisch: afvoeren van lichaamsvloeistoffen 
DrukgradiëntBij medische compressiekousen: het afnemend drukverloop van onder naar boven, van distaal naar proximaal  
Duplex-sonografieZie geluidsgolvenonderzoek  
DysforieSombere stemming 
DysplasieOngewone ontwikkeling, misvorming 
E  
Ectropium van het onderlid Omlaag getrokken, hangend onderooglid dat mogelijk omgeslagen is 
EczeemJeukende ontsteking van de huid (zie dermatitis)  
Eiwitarm oedeemOedeem met lage eiwitconcentratie (minder dan 1%), bv. hongeroedeem  
Eiwitrijk oedeemOedeem met een eiwitgehalte van meerdere grampercentages (bv. lymfoedeem, ontstekingsoedeem); chronisch eiwitrijke oedemen hebben secundaire weefselveranderingen tot gevolg (bindweefselproliferatie, fibrose, sclerose, vetophoping)
 
 
ElastaanElastische, synthetische vezel  
Elastodieen Elastische vezel uit natuurlijk polyisopreen 
Elastomeren (elasten) Verzamelbegrip voor natuurlijk of kunstmatig geproduceerde materialen. Deze kunnen monofil en multifil zijn. Natuurlijke rubber en synthetische rubbersoorten zijn ook elastomeren.
Monofil: uit een enkele draad bestaand; enkeldradig
Multifil: uit meerdere afzonderlijke draden bestaand
 
 
ElephantiasisVormeloze zwelling van lichaamsdelen door afsluiting van de lymfevaten (zie lymfoedeem) 
EmbolieAfsluiting van een bloedvat door een bloedstolsel;
Oorzaak: Het verspreiden van lichaamsvreemde of ook lichaamseigen stoffen, die niet homogeen met het bloed mengen. Deze kunnen een prop vormen en zo het vat afsluiten
 
EmbolusLosgeraakt bloedstolsel in de bloedbaan 
En bloc dissectieVerwijdering van regionaire lymfeklieren bij een operatieve behandeling van kanker 
EndotheelInwendig bekledingsweefsel van bloed- en lymfevaten  
EnkeloedeemZwelling; beperkt tot de ruimtes achter de enkels 
EnteraalMet betrekking tot de darmen 
EntiteitGegeven grootte, geheel 
EnuresisBedplassen 
EnzymenFermenten, versnellers van biologische reacties 
EpidermisBovenste, eerste laag van de huid (opperhuid) 
EpitheelDekweefsel, bovenste laag van de huid en slijmvliezen 
ErgotherapieBezigheids- en arbeidstherapie om functies te behouden of te herkrijgen met als doel om zo zelfstandig mogelijk te blijven 
ErysipelasWondroos  
Erythema Roodkleuring van de huid 
Erythrocyanose(Erythryocanosis crurum puellarum) een meestal bij jonge meisjes en vrouwen voorkomende variant van acrocyanose (zie daar): blauwachtig rode, koele huid op de onderbenen, verhoorning van de follikels (haarzakjes) op de onderbenen, neiging tot perniones (winterhanden/-voeten e.d.) 
EscharaKorst op een wond 
EscharotomieOntlastende insnijding door de wondkorst 
E-techniekSpeciale neurologische behandelingstechniek 
ExciderenExcisie, uitsnijden, verwijdering van bv. littekens 
ExpanderExpanders worden in de plastische chirurgie gebruikt om huid en weefsel op te rekken en te vergroten. De expander wordt onder de gezonde huid geplaatst en via een ventiel met vloeistof gevuld om de gezonde huid op te rekken. Met de hierdoor ontstane huid wordt littekenweefsel vervangen. 
ExsudaatAfscheiding van vocht en cellen uit weefsels, bloed- en lymfevaten ten gevolge van een ontsteking. 
ExtensieUitrekking, strekking 
ExtracorporaalBuiten het lichaam 
ExtravasaatVloeistof in het weefsel, uitstorting van bloed, plasma of lymfevloeistof uit een vat 
ExtravasculairBuiten de vaten 
ExtremiteitLedemaat 
ExtremiteitenLedematen 
ExtubatieVerwijdering van een beademingsbuis 
F  
Fascie(Lat.: fascia: band) nauwelijks rekbaar, bindweefsel om spieren 
FasciocutaanHuid en fascia samen 
FibrineFibrine is een eiwit dat nodig is voor een succesvolle wondgenezing en bloedstolling. Fibrine is een geactiveerde ""lijm"" die polymeriseert en een netwerk vormt dat de wond afsluit.  
FibrinelijmTweecomponentenlijm, bv. voor het fixeren van een huidtransplantaat 
FibrinogeenEiwit in serum dat tijdens de bloedstolling wordt omgezet in fibrine 
Fibroblast Cel betrokken bij het ontstaan van bindweefsel. In geval van een chronisch eiwitrijk oedeem leidt een verhoogde fibroblast-activiteit tot bindweefselproliferatie (woekering van bindweefsel), tot fibrose  
FibroseVerbindweefseling, toename van bindweefsel in een orgaan, bv. bij chronisch eiwitrijk oedeem, ook als gevolg van röntgenbestraling (radiogene fibrose) 
FlashbackPlotse herinnering aan een traumatische situatie 
FlebectasieAderverwijding zonder spatadervorming 
FlebectomieChirurgische verwijdering van een ader 
FlebitisAderontsteking 
FlebografieRöntgenfoto van de aderen met behulp van contrastmiddelen (zie ook angiografie) 
Flebologie Leer van de aderen en de ziekten daarvan 
Flebo-oedeemZwelling van het been door veneuze insufficiëntie 
FlebotromboseVerstopping in diepe beenader door trombose 
FlexieBuiging 
FluctuerendWisselend 
Fobie Ziekelijke angst 
Fontaine Franse chirurg (Straatsburg) die de mate van ernst van perifeer arterieel occlusief vaatlijden (PAOD) in verschillende stadia heeft ingedeeld:
- I. nauwelijks klachten, snel vermoeid, koud gevoel aan de benen
- II. Claudicatio intermittens. Letterlijk: Met tussenpozen optredend hinken (zie daar)
- III. Pijn in rust door gebrek aan zuurstof
- IV. Pijn in rust en necrose, gangreen (zie daar)
 
FysiotherapieFysieke therapie om functionele beschadigingen te verhelpen 
G  
GangreenAfsterving en ontbinding van weefsel of lichaamsdelen 
GeëxponeerdZichtbaar, opvallend 
Geluidsgolvenonderzoek 
in de flebologie
a) Doppler-sonografie. Bloedstroommeting door middel van echografie-Doppler (zie ook Doppler)
b) Duplex-sonografie. Methode waarbij de vaten in beeld worden gebracht en hun ligging en grootte wordt bepaald
 
Gemiddeld-rekverbandZie compressieverbanden 
Getromboseerde vaten Door bloedklonters afgesloten vaten 
GlobulineMedicijn met bolvormige eiwitten 
GranulatieKorreling 
GranulatieweefselKorrelig bindweefsel op wonden dat deel uitmaakt van het genezingsproces (hypergranulerend = overmatige granulatie) 
GraviditeitZwangerschap 
H  
Hart- en vaatmedicatieGeneesmiddelen van natuurlijke, semi-synthetische of synthetische oorsprong die vaatziekten tegengaan 
Heilgymnastiek Bewegingstherapie voor het behoud of herstel van lichaamsfuncties 
HemangioomGoedaardig bloedvatgezwel  
HematocrietVerhouding tussen het volume van de rode bloedcellen en het totale bloedvolume; belangrijk in geval van kunstmatige bloedverdunning 
HematoomBloeduitstorting ""blauwe plek"", verkleurt na enkele dagen 
HemodilutieBloedverdunning  
Hemodynamica Leer van de voortbeweging van het bloed en van de factoren die daarbij een rol spelen 
HemoglobineKleurstof in rode bloedcellen 
HemorragieBloeding 
HeparineStof met remmende werking op de bloedstolling 
Hertraumatisering Hernieuwde traumatisering, die onder meer kan worden veroorzaakt door de behandelingsmaatregelen in de intensieve verzorgingsfase (hernieuwd verlies van controle) 
HeterogeenOngelijksoortig; tegenovergestelde: homogeen 
HomogeenGelijksoortig; tegenovergestelde: heterogeen 
HuidbankVerzamelplaats voor huidcellen voor verder gebruik 
HuiddefectOntbrekend huidweefsel 
HuidplastiekZeer dunne laag opperhuid van een onverbrande plek op het lichaam 
HuidtransplantatieHuid wordt van het ene naar het andere lichaamsgebied overgebracht om open wonden te dichten (dit kan de volledige huiddikte (FTSG) of deel van de huiddikte (STSG) zijn) 
Hydrostatische drukDruk van een kolom vloeistof op het betreffende punt 
HyperemieVerhoogd bloedgehalte
Actief: 'Overdoorbloeding' als gevolg van verhoogde activiteit van een orgaan
Passief: Als gevolg van een verminderde bloedafvoer = opstuwing
 
 
Hyperkeratose(Grieks: hyper: over) overmatige verhoorning van de huid 
HypertonieVerhoogde bloeddruk 
Hypertrofe littekensVergrote, verheven, nog actieve littekens 
Hypertrofe littekenvormingOvermatige, woekerende littekenvorming 
Hypertroofopliggend, vergroot, nog actief 
HypodermisOnderhuids vetweefsel, waar zich zweetklieren, vetcellen, enz. bevinden. 
Hypodermitis(Grieks: hypo: onder) Ontsteking van het onderhuidse weefsel 
Hypostatisch eczeemVerzamelbegrip voor een door stuwing veroorzaakte huidverandering op het onderbeen, met uitzondering van een ulcus cruris (beenzweer) 
HypothermieOnderkoeling 
HypoxieVerlaging van het zuurstofgehalte in lichaamsweefsels 
I  
Immuunsysteem Biologisch afweerstysteem van het lichaam 
Individuatiegraad Bewuste, onafhankelijke persoonlijkheid 
Infectie Ontsteking 
Inflammabiliteit Ontstekingsvatbaarheid 
Infusie Infuseren, het inbrengen van vloeistof in het lichaam met behulp van holle naalden 
InhalatietraumaLongschade door het inademen van hete en giftige stoffen  
InjectieInspuiting
- Intra-arterieel (in de slagader)
- Intraveneus (in de ader)
- Intramusculair (in de spier)
- Intradermaal (in de huid)
- Subcutaan (onder de huid)
 
 
Instillatie Het laten indruppelen van een vloeistof in een organisme 
Insufficiënt Niet toereikend 
InsufficiëntieOnvoldoende of ontoereikende werking van een orgaan of orgaansysteem  
Interactieniveau Omgevingsniveau 
IntermitterendMet tussenpozen verschijnend of optredend  
Intermitterende compressie Ontstuwing van een ledemaat met behulp van een apparaat dat voorziet in een stootsgewijze, wisselende luchtdruk 
InterstitieelHet interstitium betreffend, tussen weefsels liggend 
InterstitiumTussenruimten tussen de afzonderlijke weefsellagen van het lichaam. Door het interstitium lopen de aan- en afvoerkanalen (bv. bloedvaten, zenuwen) van het orgaan. 
Interventie Ingreep 
Intestinaal Met betrekking tot de darm 
Intraoperatief Tijdens een operatie 
IntraveneusIn de aderen 
Intrusie Ongewild herbeleven van een traumatische ervaring, wat vaak gepaard gaat met angst en paniek 
Intubatie Het inbrengen van een speciale buis in de luchtweg 
IrreparabelOnherstelbaar; ongeneeslijk 
IrreponibelNiet terug te duwen, niet intrekbaar 
IrreversibelOnomkeerbaar 
IschemieVermindering van het bloedgehalte in het weefsel
1. Absolute ischemie = absolute bloedeloosheid als gevolg van vaatafsluiting
2. Relatieve ischemie = geringe aanvoer - wanverhouding tussen vraag en aanbod; meest voorkomend gevolg: Necrose
 
 
K  
Kapselcontractuur Samentrekking van een gewrichtskapsel met verminderde beweeglijkheid tot gevolg 
KeloïdSterke bindweefselwoekering, zich uitbreidend buiten de grenzen van het oorspronkelijke wondgebied  
KeratinocytenBasiscellen van de opperhuid  
Kinderchirurgie Medisch specialisme voor het opereren van kinderen 
KlepinsufficiëntieOnvolledige klepsluiting in aderen of het hart 
Klinisch Medische behandeling 
KOF Duitse afkorting voor ""Körperoberfläche"" (lichaamsoppervlak) 
Korte-rekverbandenZie compressieverbanden 
Kunstmatig coma Een bewustzijnverlies door middel van medicamenten. In deze toestand kan de patiënt zelfs niet worden gewekt door sterke externe prikkels, zoals herhaalde pijnprikkels. 
L  
Laagvolume insufficiëntieMechanische insufficiëntie: Door een aandoening aan het lymfestelsel is de transportcapaciteit niet langer voldoende om alle lymfelast zoals eiwitten en afvalstoffen af te voeren 
LaesieBeschadiging of verwonding  
Langerhanscellen Afweercellen van het immuunsysteem in de opperhuid 
Lange-rekverbandenZie compressieverbanden  
LaplaceFormule van Laplace: Druk P = spanning van een bandage = S gedeeld door de straal van een cilinder = r
Deze formule stelt dat de druk die een compressiebehandeling uitoefent op het cilindervormige onderbeen, recht evenredig is aan de spankracht van de bandage, maar omgekeerd evenredig aan de radius van het onderbeen. Hoe kleiner de omtrek, hoe hoger de druk bij dezelfde krachtuitoefening 
 
 
Laplace, Marquis degeb. in Parijs; 1749 – 1827; wiskundige  
Latent Verborgen; symptoomvrij  
LatentieTijdelijk verborgen blijven van een ziekte 
LatentietijdSymptoomloos voorstadium van een ziekte
 
 
Lateraalzijdelings; aan de buitenkant van de ledematen (aan de binnenkant: mediaal) 
LatexMelksap van de rubberboom; waterige dispersie van natuurlijke (rubber) of synthetische polymeren 
Lipoedeem Rijbroekachtige, aan beide zijden, symmetrische, door vetafzetting veroorzaakte zwelling van de bekkenkammen tot de enkels (vooral bij vrouwen). Als lipo-lymfoedeem gecombineerd met een lymfoedeem  
LipodermatoscleroseVerdikken/verstevigen van de huid en het onderhuidse vet- en bindweefsel in het eindstadium van chronische veneus-lymfatische insufficiëntie in het onderbeen 
 
 
Lipo-lymfoedeem
 
Combinatievorm van lipoedeem en lymfoedeem. In tegenstelling tot op enkelhoogte eindigend lipoedeem met zwelling van de wreef, positief teken van Stemmer (zie daar) en asymmetrisch verloop  
Liposuctie Invasieve methode, deels ook voor de behandeling van lipoedeem 
Litteken Een litteken is de genezen staat van een huidverwonding. Littekenweefsel is aanvankelijk rood, weinig elastisch en nauwelijks veerkrachtig. Naarmate het litteken rijpt zijn krimp en verharding mogelijk. 
LittekenhypertrofieOnregelmatig gevormd en woekerend bindweefsel als gevolg van overmatige afscheiding van collageenvezels. 
Littekenmassage Voorzichtige massage om krimp van het littekenweefsel te bereiken 
Littekenstreng, verwijdering De littekens worden verwijderd via kleine zigzagincisies, zodat de wond spanningsvrij kan worden gesloten 
LokalisatiePlaats op het lichaam 
LRRAfkorting voor lichtreflexierheografie, de vroegere variant van de moderne fotoplethysmografie (zie PPG)  
Lymfadenitis Lymfeklierontsteking 
LymfangioomEen goedaardige tumor van lymfevaten  
LymfangitisOntsteking van een lymfebaan 
LymfeWeefselvloeistof 
LymfecollectorVerzamelvat voor wegvloeiend lymfe  
LymfedrainageSpeciale strijkmassage voor het verhelpen van lymfestuwingen 
LymfeklierFilterstation van het lymfestelsel 
LymfeknoopAnder woord voor lymfeklier  
LymfestelselTransporteert de lymfe van distaal naar proximaal
a) oppervlakkig lymfestelsel: volgt de grote aderen en ontdoet de huid en onderhuid van slakken en afvalproducten
b) diep lymfestelsel: volgt de vaten in een bindweefselvlies en ontdoet botten, gewrichten en spieren van slakken en afvalproducten. Bij voeten en dijen zijn er verbindingen tussen beide stelsels. Anders dan bij de aderstelsels, waarbij het bloed van buiten naar binnen stroomt, zijn de lymfestromen van binnen naar buiten gericht 
 
 
LymfoedeemVasthouden van vocht door verstopping van de lymfevaten 
Lymfo- en angiopathieAandoeningen aan lymfeklieren en -vaten 
LymfogeenMet betrekking tot het lymfesysteem, via de lymfebanen 
LymfografieRöntgenfoto's van de lymfevaten, met behulp van contrastvloeistof 
LymfoscintigrafieDiagnostische procedure waarbij een licht radioactieve stof wordt ingespoten om het lymfestelsel in beeld te brengen en om de snelheid van de lymfestroom in halfwaardetijd (T/2) te meten. Er vindt ook een numerieke registratie plaats van de radioactiviteit die is opgeslagen in de regionale lymfeklieren tijdens fysieke rust en na beweging. 
M  
MalleolusBinnenzijde enkel (tibiaal) aan de binnenkant van het onderbeen, lateraal (fibulair) aan de buitenkant van het onderbeen 
Mal perforant(Frans: du pied) Decubitus of drukzweer door met gevoelsstoornissen gepaard gaande zenuwaandoeningen (neuropathieën); zelden bij lepra, vaker als gevolg van diabetes en overmatig alcoholgebruik 
Manuele therapieTechniek binnen de fysiotherapie voor gewrichten en weke delen 
MCP-gewricht Middenhandgewricht 
Mediatoren Hormoonachtige stoffen 
MEEK-techniek Huidtransplantatietechiek 
Mentosternal Gebied tussen kin en borstbeen 
Meshen Vergroting van een transplantaat door een maaspatroon 
Meshgraft Gaastransplantaat 
Mesh-transplantaat, meshenTransplantaat waarin op regelmatige afstanden insnedes zijn gemaakt, (meshen = snijden tot een net)  
Metabolisme Stofwisseling 
Microanastomose Verbinding van kleine bloedvaten 
MicroangiopathieAandoening aan de kleinste bloedvaten 
MicrocirculatieBloed- en weefselvloeistofstromen door de kleinste vaten in het lichaam, in de ruimte tussen het einde van de slagaderen en het begin van de aderen (capillair stelsel) 
Mobiliteit Beweeglijkheid 
MobilisatieBeweeglijk maken, bv. van stijve gewrichten door middel van oefeningen 
MonitoringControleren van de lichaamsfunctie 
Mucosa Slijmhuid 
Myocutaan Spieren en buitenste huid samen 
N  
Narcose Verdoving, kunstmatig opgewekte slaapachtige toestand met bewusteloosheid en dus ongevoeligheid voor pijn. 
Narcotiseren Verdoven (zie narcose) 
NecrosectomieVerwijderen van afgestorven weefsel 
NecrotischAfgestorven 
Necretomie Verwijderen van afgestorven weefsel. Een voorbeeld van een necrectomie is de operatieve verwijdering van verbrande huid. 
NecroseNecrose is dood, afgestorven weefsel dat het wondgenezingsproces kan verstoren 
O  
OedeemZwelling door ophoping van vocht in het weefsel 
OestrogeenVrouwelijk geslachtshormoon (follikelhormoon) 
Onderbeenzweer (ulcus cruris)Grote zweer aan het onderbeen 
Organisme Systeem van de organen van het menselijk lichaam 
OscillografieOnderzoek van pulsaties door meting van veranderingen in het volume van de slagaderen. Dit geeft informatie over de kwaliteit van de arteriële bloedtoevoer. 
P  
PalpatieOnderzoek door betasting  
PAODPerifere arteriële occlusieve ziekte 
PapillairWratachtig (van Lat.: papilla: wrat, verhevenheid) 
Parenteraal Toediening van geneesmiddelen of voeding anders dan via het maag-darmstelsel, bv. via de aders 
PathogeneseDe wijze waarop een ziekte ontstaat  
Pelotte Een bolvormig, meestal halfrond voorwerp (kussentje) dat gewoonlijk voor medische doeleinden wordt gebruikt voor compressie of om weefsel samen te drukken of weg te houden. 
Percutaan Door de huid heen 
Perforeren Doorbreken; doorboren  
Perforerende aderenVerbinding tussen het oppervlakkige, buiten de fascia gelegen en het diepe, met fascia bedekte veneuze systeem (zie Venae perforantes. De naam zegt al dat de fascia geperforeerd, dus doorbroken wordt)  
Permeabiliteitsstoornis Verstoorde doorlaatbaarheid van de cellen 
PernionesWinterhanden/-voeten e.d. 
Phlegmasia alba dolensTrombose in bekken- en bovenbeenaderen; zwelling van het been, bleekheid, pijn, koorts 
Phlegmasia coerulea dolensAcute massieve aderafsluiting in het been; stolling van het bloed in alle beenaderen met reflectorische lage arteriële bloeddoorstroming.  
PigmentatiePigmentatie/kleuring (in het bijzonder de pigmenten van de huid na uv-blootstelling)  
PigmentenKleurstoffen 
Pijn in rustPijn in rusttoestand 
Plastische chirurgie Plastische chirurgie (Grieks ""plastein"" - vormen, modelleren, vormgeven) is elke vorm van chirurgie waarbij om functionele of esthetische/cosmetische redenen veranderingen worden aangebracht aan organen of lichaamsoppervlakken. 
Platysma Oppervlakkige spier in het halsgebied 
PlethysmografieRegistratie van de volumetoename van een ledemaat om de doorbloeding bij geblokkeerde afvoer van aderlijk bloed te bepalen  
PlexusVlechtwerk van zenuwen 
Plexus brachialis Vlechtwerk van zenuwen van de arm- en schouderspieren vanuit de nekwervels (C5-Th1) 
Pneunomie Longontsteking 
PNF Speciale neurologische behandelingstechniek 
PosttraumatischVolgend op een trauma 
Posttraumatische symptomen Vertraagde psychische gevolgen van een trauma-ervaring 
Posttrombotisch(Lat.: post: na) na trombose 
Posttrombotisch syndroom (PTS)Som van huidveranderingen op het onderbeen, van zwellingen tot zweren als gevolg van diepe trombose 
PPG(fotoplethysmografie)
Vanaf een meetkop wordt licht in de bovenste huidlaag gestraald en vanaf daar gereflecteerd en door de meetkop geregistreerd. De elektronische vergelijking van de uitgestraalde hoeveelheid licht met de weer opgevangen hoeveelheid licht geeft informatie over de aanwezigheid en mate van stuwing van aderlijk bloed (zie ook LRR)
 
Preventie Voorkoming, verhindering 
PrimairEerst; oorspronkelijk 
Primaire excisie Uitsnijden van kleine littekens met onmiddellijke directe sluiting 
Primair lymfoedeemLymfoedeem veroorzaakt door een ontwikkelingsstoornis van het lymfestelsel 
Primaire genezingGenezing van een wond zonder complicaties 
ProfylaxePreventie; voorkoming van ziekten 
PrognoseVoorspelling van een ziekteverloop 
ProgrediëntVoortgaand 
Projecteren Overdragen 
Proliferatie Woekering 
Prolongeren Iets verlengen 
ProtrombineInactieve voorloper van trombine (zie daar) bij het bloedstollingsproces 
ProximaalDeel van een ledemaat het dichtst bij de romp; tegenovergestelde: distaal 
Pruritus Jeuk 
Psyche Totaliteit van bewuste en onbewuste geestelijke processen en mentale functies 
Psychisch Met betrekking tot de psyche 
Psycholoog Beoefenaar van de psychologie, gedefinieerd als de wetenschap van menselijke ervaringen en gedrag. 
Psychose Geestesziekte, algemene term voor psychische stoornis met structurele veranderingen van de belevingswereld 
Psychosomatisch Verbinding en relatie tussen het fysieke en het psychische 
PTSAfkorting voor posttrombotisch syndroom (zie daar) 
R  
Radialisflap Huidflap van een gebied op de onderarm 
RAL-richtlijnenKwaliteitseisen voor de levering van medische compressiekousen.  
RecidiefTerugval/opnieuw optreden van ziekteverschijnselen na genezing 
Recidiverend Herhaald optredend 
Recell Product van opgekweekte huid die op een wond of litteken wordt gespoten 
Reconvalescent Genezing van een ziekte, herstel 
RefluxHet terugstromen van een vloeistof (bv. bloed) 
Regel van negenMethode om de oppervlakte van een brandwond vast te stellen door het lichaam te verdelen in delen van 9% of een veelvoud daarvan en 1 deel van 1% 
Regressie Teruggaan naar een eerdere ontwikkelingsfase 
Rehabilitatie Nabehandeling en zover mogelijk herstel van de gezondheid 
Relaxeren Ontspannen 
Relevant Belangrijk, van betekenis 
ResistentieWeerstand, afweer  
ResorptieAbsorberen; opnemen van stoffen  
Respirator Beademingsapparaat 
Restless legs 'Rusteloze benen'; karakteristieke gevoelsstoornissen in de benen tijdens de nachtrust, die een onbewingbare drang veroorzaken om de benen te bewegen, o.a. bij de ziekte van Parkinson  
Reticulair Netvormig 
Reticulaire varicoseSpataderen in het oppervlakkige veneuze netwerk (zie varices) 
Retinaculum Kapsel van gewrichtsbanden 
Retrograde amnesie Geheugenverlies gedurende een variabele periode voor het begin van bewusteloosheid 
Reversibel Omkeerbaar, herstelbaar 
RustdrukDruk die een bandage uitoefent wanneer geen spierarbeid wordt verricht. Hoe hoger de rekbaarheid van de bandage, hoe hoger de rustdruk en hoe lager de arbeidsdruk. 
S  
ScleroseZiekelijke verharding van een orgaan 
SclerotherapieZie Wegspuiten 
SecreetAfscheidingsproduct 
SecundairIn de tweede plaats komend, bijkomend; ondergeschikt  
Secundaire genezing Vertraagde wondgenezing 
Secundaire infectieInfectie door een andere ziektekiem in een reeds geïnfecteerde wond 
Secundair lymfoedeem Een eiwitrijk oedeem veroorzaakt door een mechanische of laagvolume insufficiëntie (zie daar) van de lymfevaten.  
Secundaire naadNaad van een aanvankelijk geïnfecteerde wond, aangebracht als de infectie is verdwenen 
Secundaire varices Spataderen die zich vormen als gevolg van een diepe trombose  
Sedatie Met medicatie in een toestand van verlaagd bewustzijn brengen 
Sedativum Kalmeringsmiddel 
Sepsis Rotting, bloedvergiftiging 
SereusMet betrekking tot het serum; voornamelijk uit serum bestaande vloeistofconcentraties 
SerologieDeelgebied van de immunologie; leer van de immuuneigenschappen van het lichaam 
Seroom1. Ophoping van lymfe in niet voorgevormde holtes
2. Secreetretentie in gehechte wond
 
Serum Onstolbare, geelachtige bloedvloeistof, zonder bloedlichaampjes en fibrine 
Sheet Medisch hulpmiddel dat op het lichaam kan worden gelegd 
SiliconeMedisch silicone creëert een vochtig milieu op het litteken, zodat dit niet uitdroogt. Het silicone houdt het litteken zacht en heeft een positief effect op het littekenweefsel 
SiliconenpadsSiliconenpads zijn gemaakt van medische silicone en kunnen direct op de huid worden aangebracht. Hierover kan de compressiekleding worden gedragen. 
Somatopsychisch Lichamelijk-geestelijk 
SpierpompVermogen van een spier om bloed terug richting het hart te pompen 
Split skin graft Een huidtransplantaat dat bestaat uit een flinterdun laagje opperhuid dat van een niet-verwond deel van het lichaam wordt weggenomen 
Spontane remissie Spontane verschrompeling (bv. van kankergezwel) 
StamvaricoseSpatadervorming in een van de twee stamaderen, vena saphena magna of parva (zie daar)  
Stasis dermatitisOntstekingsreactie van de huid veroorzaakt door stuwing in het onderbeen 
Stase Zone van stagnatie van de bloedsomloop 
Stigma Symptoom, kenmerk van een ziekte 
StripoperatieOperatief verwijderen van spataderen door ze eruit te trekken (strippen) 
SubcutisVoldoet aan functie 
SubstitutieVervanging, opvulling 
SufficiëntAnder woord voor lymfeklier  
Symptoom Ziekteverschijnsel dat kenmerkend is voor een bepaalde ziekte 
SystemischHet hele organisme betreffend 
T  
Take-RateAantal transplantaten dat is aangeslagen 
Tangentiële excisie In dunne lagen verwijderen van de verbrande huid 
TeleangiectasieVerwijding van de kleinste eindvaten  
Temperatuursensor Celeenheid voor de waarneming van koude en warmte 
Therapeut Behandelaar 
Therapie Behandeling 
Thermisch Het Griekse voorvoegsel ""therm"" staat voor ""warm""" 
ThermografieOpsporen van perifere doorbloedingsstoornissen door het registreren van temperatuurverschillen van de huid, die op het thermogram in verschillende kleuren zijn weergegeven  
Trachea Luchtpijp 
Transplantatie Overbrengen van weefsel of organen om ontbrekende lichaamsweefsels of organen te vervangen 
TraumaVerwonding, wond, beschadiging van het lichaam veroorzaakt door geweld van buitenaf of geestelijke schok 
Trigger Prikkel 
Trombectomie Operatieve verwijdering van trombi (kleine bloedstolsels) 
TrombineMet behulp van medicamenten oplossen van stolsels door bepaalde enzymen (streptokinase, urokinase) 
Tromboangiïtis obliterans Een soort arteriële occlusieve ziekte; vooral bij jongere mensen  
TrombocytBloedplaatje; helper bij de stolling van het bloed 
TromboflebitisAderontsteking; wordt meestal gebruikt als benaming voor de ontsteking van oppervlakkige aderen 
TrombolyseTerugval/opnieuw optreden van ziekteverschijnselen na genezing 
TromboseAfsluiting van een vat, ader of slagader door een stolsel (bloedprop) 
TrombusIn de bloedvaten of het hart ontstane bloedprop 
U  
Uitgerijpte littekensLittekens die niet meer veranderen bij druk, licht van kleur zijn en in de huid zitten 
UitstrijkjeAfname van huidcellen met behulp van een wattenstaafje om bacteriële besmetting of celveranderingen op te sporen. 
Ulcus Zweer 
Ulcus crurisVerzwering aan het onderbeen (beenzweer)  
Urticaria Netelroos/roodheid van de huid  
Urticarieel Netelachtig uitziend 
V  
VaatstelselDeel van het circulatiesysteem dat het bloed van de periferie naar het hart transporteert.
Er zijn drie verschillende vaatstelsels in het been:
1. het oppervlakkige, buiten de fascia gelegen vaatstelsel, ook wel capacitatief stelsel genoemd, omdat het o.a. zorgt voor de opslag en beschikbaarheid van bloed dat wordt afgevoerd naar de diepe aderen
2. het diepe vaatstelsel in de spierfascia met spieraderen voor bloedafvoer uit de spieren en diepe beenaderen voor bloedafvoer naar het midden van het lichaam
3. het door de fascia penetrerende stelsel van de venae perforantes
 
 
Valsalva-manoeuvrePersdruk (zoals bij de stoelgang) bij adermetingen, genoemd naar de anatoom Antonio Valsalva (Bologna 1666 - 1723)  
Varicoflebitis Ontsteking van een spatader 
VaricoseSpataderaandoeningen  
Varix(Lat.: varus: krom) varix, spatader
Tak (zijtakvarices) = varices die naar de stamspataderen toelopen
Bezemrijsvarices = fijne, oppervlakkige adertjes die een netwerk vormen onder de huid
Reticulaire varices = netvormige varices zonder functionele verbinding met beide grote stamspataderen
Stamspataderen = spatadervorming in de stammen van de vena saphena magna en/of de vena saphena parva
 
Vas (Lat.: vat)
- extravasculair, buiten het vat
- intravasculair, in het vat
 
Vascularisatie Bloedtoevoer via vatenstelsel 
VasculitisOntsteking van een vat 
VatHier: bloed- of lymfevat 
VenaBloedvat waardoor bloed terug naar het hart stroomt, de ader
- arcuata cruris posterior = achterste boogader
- femoralis = dijbeenader (dij)
- iliaca (communis, interna, externa)= heupader
- poplitea = ader in de knieholte
- saphena magna; ontspringt in de voorvoet, gaat van de binnenkant van de enkel naar de binnenkant van het been en mondt onder de lies met de crosse (zie daar) uit in de vena femoralis
saphena parva; ontspringt in de buitenrand van de voet, loopt achter de enkel naar de achterkant van het onderbeen, doorboort in de knieholte de spierfascia en mondt uit in de vena popliteala
 
 
VenaeMeervoud van vena: Aderen
- communicantes = verbindingen binnen een (oppervlakkig of diep) veneus systeem
- perforantes = verbindingen tussen het oppervlakkige en het diepe veneuze systeem; ze worden perforantes genoemd omdat ze de fascia perforeren (doorboren). Een taalkundig minder geslaagde term voor deze aderen is 'perforerende aderen'. Deze aderen zijn de verbindingen in het eenrichtingsverkeer van het bloed vanaf het oppervlakkige naar het diepe veneuze systeem
 
Vena perforans van BoydBelangrijke verbindingsader (zie venae perforantes), liggend aan de binnenzijde onder de knie 
Vena perforans van DoddVerbindingsaderen in het onderbeen (zie varices) 
VeneusDe aderen betreffend 
Veneuze bypassOmleidingsoperatie waarbij een ader wordt getransplanteerd om een afgesloten bloedvat te vervangen 
Veneuze capaciteitDe hoeveelheid bloed die de beenaderen kunnen opnemen bij het oprichten van het lichaam 
Veneuze hypertensieVerhoogde bloeddruk in de aderen, meestal als gevolg van stoornis van de terugstroming van het bloed richting hart 
Venolen (Meervoud) Venolen zijn de kleinste aderen van de capillaire bloedsomloop en nemen het verbruikte bloed op om het naar het midden van het lichaam af te voeren 
Verbranding Verwonding door hitte (vuur, hete vloeistof, bijtende stof etc.) 
Verbrandingsgraad Diepte van de verbranding 
Vojta Speciale neurologische behandelingstechniek in de fysiotherapie 
W  
WeefseldrukGrote zweer aan het onderbeen 
Weefseltransplantatie Weefsel met alle vaten rondom littekenweefsel vervangen 
WegspuitenInjectie met een middel waardoor de aderwand verkleeft zodat de ader wordt afgesloten (zie ook sclerotherapie) 
WerkdrukDruk van een compressiekous of -middel bij spierarbeid. Resultaat van drie factoren:
treksterkte en rek van de compressiekous of het compressiemiddel en tal van over elkaar aangelegde wikkelverbanden
 
X 
Xenograft Van een dier afkomstig transplantaat
Z  
Ziekte van BuergerZie tromboangiïtis obliterans 
Zijtakvaricose(Ook stamvaricose) Spatadervorming in de zijtakken die naar de stamaderen lopen (hoewel deze aderen naar de stamaderen toelopen, worden ze takken genoemd, 'wortels' zou echter een betere benaming zijn) 
Z-plastiek Het openmaken van littekens door kleine zigzagincisies, zodat ze zonder spanning aan elkaar kunnen worden gehecht