Het spronggewricht
De voeten en met name de spronggewrichten moeten bij elke afzonderlijke stap veel complexe taken uitvoeren en maken vele bewegingen mogelijk. De opbouw van het spronggewricht is optimaal voorzien op zijn verschillende taken en kenmerkt zich door een perfect samenspel van botten, spieren, banden en pezen.
Het spronggewricht is constant in beweging en staat ook nog eens constant bloot aan sterke krachten. Daarom is het zeer belangrijk blessures en hieruit resulterende bandinstabiliteit vroegtijdig en op de juiste manier te behandelen, zodat er geen ernstige gevolgschade kan ontstaan.
Latere gevolgen, een onderschat risico
Het spronggewricht wordt door een sterk ligamentapparaat gestabiliseerd. Zo hebben banden een begrensde elasticiteit van slechts 3% van de oorspronkelijke lengte. Het ligamentapparaat houdt het spronggewricht aan de buitenkant vast met drie afzonderlijke banden. De binnenkant wordt vastgehouden door een waaiervormig binnenbandcomplex. Als de enkel naar binnen of buiten omslaat, dan worden deze bandstructuren sterk uitgerekt of scheuren ze.
Blessures kunnen zowel bij de binnenste als de buitenste banden optreden, maar de buitenste banden raken duidelijk vaker beschadigd. In de geneeskunde spreekt men in dit geval van een supinatietrauma (omslaan van de voet naar buiten). Elke uitrekking en iedere scheur van de banden kan leiden tot instabiliteit en onzekerheden in het spronggewricht. Dit kan vervolgens chronisch worden (en dus aanhouden) en verdere problemen teweegbrengen.
Blessures / aandoeningen
De banden in het spronggewricht hebben ongeveer negen maanden nodig voor ze weer helemaal stevig en belastbaar zijn. Een onvolledige genezing van de banden of een verkeerde stand van de voet (bv. door een pijnontwijkende houding tijdens de herstelfase) kan ertoe leiden dat de voet na een blessure sneller omslaat of onzeker aanvoelt, vooral tijdens het sporten of lopen over ruw terrein.
Chronische bandinstabiliteit zou in veel gevallen te voorkomen zijn geweest, maar veel te vaak worden blessures van het spronggewricht en het ligamentapparaat bij de voet in de acute fase, dus direct na een ongeval, niet of onvoldoende behandeld. Dit komt bijvoorbeeld omdat de patiënt de symptomen niet serieus neemt of te laat naar de dokter gaat. Het gevolg is dat elke tweede patiënt later in zijn leven niet alleen problemen aan de voet krijgt, maar ook aan andere gewrichten.
Artrose
Meestal geen ouderdomsverschijnsel!
In gezonde toestand verlicht gewrichtskraakbeen de beweging van de gewrichten en heeft het een schokdempende werking tijdens het lopen. Artrose is een slijtageverschijnsel van de gewrichtsoppervlakken. Beschadiging van het gewrichtskraakbeen ontstaat echter niet alleen door ouderdomsslijtage. Vaak leiden onvoldoende behandelde blessures op den duur tot artrose in het spronggewricht.
Door een blessure kan de voet constant ongunstig worden belast. Deze foutieve belasting leidt jarenlang tot slijtage van het kraakbeen, totdat de gewrichtsoppervlakken over elkaar schuren en hevige pijn veroorzaken.
Hoe eerder een bandinstabiliteit of een beginnende artrose wordt herkend, hoe beter hier iets tegen te doen is. Het doel is echter om preventief te werk te gaan zodat beschadigingen aan het kraakbeen worden voorkomen.
Goed om te weten
Laat blessures aan de voet zorgvuldig en tijdig onderzoeken. Vooral bij lang aanhoudende pijn na een blessure die als genezen wordt beschouwd, is een bezoek aan de specialist beslist noodzakelijk om latere gevolgen te voorkomen.
Ondersteuning voor uw spronggewricht
Orthesen en bandages
Omdat een blessure aan de voet zeer vaak leidt tot pijn met zwellingen en bloeduitstortingen, nemen veel patiënten onbewust een pijnontwijkende houding aan, waardoor er later schade kan ontstaan. Orthesen en bandages bieden een optimale ondersteuning tijdens de genezing van het spronggewricht.
Voor elke fase
Orthesen die u direct na een ongeval kunt dragen, helpen het spronggewricht in de acute fase te stabiliseren, te ontlasten en te geleiden. De Orthese JuzoPro Malleo Xtec Light biedt u maximale functionaliteit en draagcomfort en is bovendien exact afgestemd op de eisen van een conservatieve behandeling na een bandblessure.
In de mobilisatiefase kunt u het spronggewricht ondersteunen met bandages zoals de JuzoFlex Malleo Xtra Strong. Deze omsluiten het spronggewricht en oefenen hierbij een comprimerende druk uit. Hierdoor verbetert de zelfwaarneming, de spieren worden gestimuleerd en het gewricht stabiliseert zich.
Chronische instabiliteit van het bovenste en onderste spronggewricht geldt als een risicofactor voor het ontstaan van een artrose. De JuzoFlex Malleo Xtra Anatomic kan precies bij deze chronische buiten- en binnenbandinstabiliteit duurzaam gebruikt worden, om patiënten de nodige zekerheid voor de voeten te geven en preventief artrose tegen te gaan. Zo kunnen foutieve belastingen worden vermeden en nemen eventueel bestaande aandoeningen van het spronggewricht sneller af.
Voorbeelden van oefeningen voor een stabiel spronggewricht
Om het spronggewricht te versterken of het herstel na een blessure te ondersteunen, hebben wij enkele oefeningen voor u samengesteld. Deze zijn probleemloos uit te voeren en u kunt ze het beste opnemen in uw dagelijkse bezigheden. Als u een acute blessure heeft, raadpleeg dan uw arts. Uw arts kan u vertellen welke oefeningen voor u geschikt zijn.
Deze oefening kunt u op twee benen (moeilijkheidsgraad 'eenvoudig') of op één been (moeilijkheidsgraad 'moeilijk') uitvoeren.
Sterker maken
2 x 15 maal herhalen
1a. Ga met uw gewicht op de bal van uw voet op de rand van een traptrede staan en met de hielen in de lucht
1b. Laat de hielen zover mogelijk omlaag zakken
1c. Ga op de bal van de voet staan en trek de hielen zo hoog mogelijk omhoog
2. Bevestig de therapieband op een geschikte plek en ga er in een gemakkelijke houding, bv. op een stoel, voor zitten. De therapieband moet in een neutrale positie (rechte hoek tussen voet en onderbeen) op spanning zijn. Beweeg de voet met een stabiele hiel naar buiten en langzaam weer terug naar de uitgangspositie.
Waarneming
3. Sluit de ogen voor de spiegel en ga met de voeten recht staan, zodat er geen “knik" in de achillespees zit. Verplaats uw gewicht van uw rechter- naar uw linkervoet en dan weer terug naar de middelste positie. Controleer vervolgens de positie van uw voeten met geopende ogen. Herhaal dit net zo lang, totdat uw waarneming overeenstemt met de werkelijke positie van de voet.
Mobilisatie
2 x 15 maal herhalen
4a. Leg uw voet op uw bovenbeen en buig hem met uw hand in richting van uw knie en daarna zover mogelijk weg van de knie. Houd de eindpositie telkens enkele seconden vast.
4b. Houd met uw ene hand uw hiel vast en met de andere de voorkant van uw voet en beweeg deze dan naar buiten en weer naar binnen. Houd de eindpositie telkens enkele seconden vast.
Verbetering van de sensomotoriek
2 x ca. 10 tot 15 seconden
5. Rol met uw voet over een tennis- of massagebal. Betrek hierbij ook de buiten- en binnenkant van uw voet. Voer de oefening ter vergelijking ook uit met de voet die niet is geblesseerd.
Stabilisatie
2 x 15 maal herhalen
6. Ga op één been staan en belast uw voet over de hele zool. Houd uw bovenlichaam recht en buig licht door de knie en weer terug naar de uitgangspositie. De knie mag in de buigstand niet voorbij de tenen komen of zich verdraaien.
Om de moeilijkheidsgraad te verhogen, kunt u de oefening met gesloten ogen uitvoeren. Voer de oefening ter vergelijking ook uit met de voet die niet is geblesseerd.